Vanaf het succesvolle bod op ABN Amro heeft het falende management van Fortis fout op fout gestapeld en zijn beleggers stelselmatig verkeerd of onvolledig geïnformeerd. Een reconstructie.
Fortis is in 1990 ontstaan na het samengaan van de Nederlandse verzekeraar AMEV met de bank VSB en de Belgische AG Groep. In de jaren daarna werden vele kleinere overnames gedaan en vanaf 2000 was de groep na de overname van het Nederlandse ASR de grootste verzekeraar van de Benelux.
Vanaf 2001 kijkt Fortis meer nadrukkelijk buiten de Benelux. Er worden samenwerkingsverbanden opgetuigd in China, overnames gedaan in Portugal, Turkije, Polen, Ierland en Duitsland. In 2007 wint Fortis samen met Royal Bank of Scotland en Santander de overnamestrijd om ABN Amro. Het trio betaalt 71,1 miljard euro, waarvan Fortis 24 miljard op tafel moet leggen.
Overname ABN Amro
Op 29 mei 2007 doen Fortis, RBS en Santander hun bod. Op dat moment lijkt de overname voor Fortis een mooie kans om de positie op de Nederlandse markt te verstevigen, maar de prijs is aan de hoge kant. Per direct staat alles in het teken van het bij elkaar brengen van 24 miljard euro. Achteraf is makkelijk vast te stellen dat dit direct had moeten gebeuren.
Het aandeel sluit op 29 mei op 31,21 euro. De hoogste koers werd enkele weken eerder bereikt op 35,57 euro. Met ruim 1,3 miljard uitstaande aandelen is Fortis bij die koers 46,4 miljard euro waard. Dat was op 11 april, twee dagen voordat Fortis zijn belangstelling voor ABN Amro kenbaar maakte, op vrijdag 13 april.
Op 12 juli 2007 (slotkoers 31,05 euro) besluit Fortis de aangekondigde claimemissie voor de financiering van ABN Amro te verlagen van de oorspronkelijk geplande 15 miljard naar 13 miljard euro. Fortis haalde namelijk 2 miljard euro binnen door voor dat bedrag Conditional Capital Exchangeable Notes (CCEN’s) te plaatsen. Daarnaast werd de deelneming in de Spaanse joint venture verkocht aan partner La Caixa, opbrengst 980 miljoen euro.
Op 6 augustus 2007 (slotkoers 28,05 euro) worden in een buitengewone aandeelhoudersvergadering het overnameplan en de kapitaalsverhoging van 13 miljard euro goedgekeurd. Op 21 september worden per drie aandelen Fortis twee nieuwe aandelen uitgegeven voor 15 euro.
Na afronding staan er ruim 2,2 miljard aandelen uit en heeft Fortis een beurswaarde van 44,6 miljard euro, bij een koers van 20,26 euro. De beurswaarde was dus kleiner dan voor de strijd om ABN Amro, ondanks de toename van het aantal aandelen.
Op 10 oktober 2007 (slotkoers 23,26 euro) trekt Barclays zijn bod in en wint het consortium de strijd om ABN Amro.
Geruchten
Op 25 januari 2008 (slotkoers 13,21 euro) zijn er geruchten over verliezen als gevolg van de Amerikaanse subprimecrisis en verhalen dat het dividend zal worden opgeschort of worden uitgekeerd in aandelen. Fortis probeert de brand te blussen met een persbericht op zondag 27 januari waarin het alle problemen ontkent en het dividendbeleid bevestigt. (‘Fortis confirms sound capital and solvency position and unchanged dividend policy’)
Op 7 maart 2008 (slotkoers 14,77 euro) meldt Fortis dat in 2007 een nettowinst werd geboekt van 4 miljard euro. Een contant slotdividend van 0,59 euro brengt het jaardividend op 1,176 euro.
Op 26 juni 2008 (slotkoers 10,20 euro) schokt Fortis beleggers met het bericht dat ingrijpende maatregelen nodig zijn om de kapitaalbuffer te versterken. Er is 8,3 miljard euro extra nodig. Er volgt direct een kapitaalverhoging van 1,5 miljard euro, het interim-dividend wordt geschrapt, de uitbetaling van het dividend over 2008 zal in aandelen plaatsvinden en er zullen diverse activa moeten worden verkocht. Na de kapitaalverhoging staan er 2,35 miljard aandelen uit, de beurswaarde is 24 miljard euro.
Op 15 juli 2008 (slotkoers 8,45 euro) ontkent Fortis in een persbericht nieuwe geruchten over een kapitaalverhoging: ‘On Friday 11 July, the Fortis Board discussed and re-confirmed the adequacy of the measures as disclosed on 26 June and did not envisage any additional capital increase.’
Op 4 augustus 2008 (slotkoers 9,00 euro) meldt Fortis in het halfjaarbericht een nettowinst van 1,64 miljard euro.
Op 16 september 2008 (slotkoers 7,43 euro) drukken nieuwe geruchten de koers. Fortis ontkent in een persbericht: ‘Fortis notes that speculation regarding its share price is being exacerbated by e-mails spreading misinformation regarding a possible imminent rights issue. Fortis categorically denies this rumour. Fortis confirms that there are no new elements to announce.’
De ondergang
Op 26 september 2008 (slotkoers 5,18 euro) raakt het aandeel in vrije val. De beurswaarde is nog slechts 12,2 miljard euro. Filip Dierckx wordt de nieuwe topman, Verwilst ruimt het veld. Twee dagen later wordt bekend dat de Belgische, Nederlandse en Luxemburgse overheid elk 49 procent van de Fortis Bank in hun land kopen. Hiervoor ontvangt Fortis 11,2 miljard euro, nagenoeg gelijk aan de beurswaarde.
Op 3 oktober 2008 (slotkoers 5,41 euro) blijkt dat de ingreep van de Benelux-landen niet voldoet. Nabeurs wordt bekend dat de Nederlandse overheid de Nederlandse activiteiten van Fortis volledig overneemt – Fortis Bank Nederland, Fortis Insurance en het nog niet geïntegreerde deel van ABN Amro.
In totaal wordt daarvoor 16,8 miljard euro betaald, terwijl het hele Fortis-concern op de beurs voor 12,7 miljard te koop is. Er komt 12,8 miljard euro terecht bij het Belgische deel van Fortis. Er resteert 4 miljard euro als opbrengst voor Fortis Groep.
Na topoverleg op 5 oktober 2008 met de centrale banken en ministers van Financiën van België, Frankrijk en Nederland wordt besloten 75 procent van het Belgische deel van Fortis onder te brengen bij BNP Paribas, inclusief de 12,8 miljard euro uit Nederland.
Na deze transactie bestaat het beursgenoteerde Fortis Groep nog slechts uit Fortis Insurance International, de participatie van 66 procent in de entiteit waarin de restanten van de gestructureerde kredietportefeuille zijn ondergebracht en een op dat moment onbekend bedrag aan contanten.
De verkoopopbrengsten van de verschillende bedrijfsonderdelen tellen op tot ruim 19 miljard euro, ofwel ruim 8 euro per aandeel Fortis. Hiermee blijkt echter vooral de schuldpositie van Fortis Groep te zijn verkleind. Er is geen inzicht in de samenstelling van de resterende gestructureerde kredietportefeuille en de andere bezittingen of vorderingen op groepsniveau. Een goede waardebepaling van het aandeel is onmogelijk. De 19 miljard lijkt in een zwart gat te verdwijnen.
Vanaf 2001 kijkt Fortis meer nadrukkelijk buiten de Benelux. Er worden samenwerkingsverbanden opgetuigd in China, overnames gedaan in Portugal, Turkije, Polen, Ierland en Duitsland. In 2007 wint Fortis samen met Royal Bank of Scotland en Santander de overnamestrijd om ABN Amro. Het trio betaalt 71,1 miljard euro, waarvan Fortis 24 miljard op tafel moet leggen.
Overname ABN Amro
Op 29 mei 2007 doen Fortis, RBS en Santander hun bod. Op dat moment lijkt de overname voor Fortis een mooie kans om de positie op de Nederlandse markt te verstevigen, maar de prijs is aan de hoge kant. Per direct staat alles in het teken van het bij elkaar brengen van 24 miljard euro. Achteraf is makkelijk vast te stellen dat dit direct had moeten gebeuren.
Het aandeel sluit op 29 mei op 31,21 euro. De hoogste koers werd enkele weken eerder bereikt op 35,57 euro. Met ruim 1,3 miljard uitstaande aandelen is Fortis bij die koers 46,4 miljard euro waard. Dat was op 11 april, twee dagen voordat Fortis zijn belangstelling voor ABN Amro kenbaar maakte, op vrijdag 13 april.
Op 12 juli 2007 (slotkoers 31,05 euro) besluit Fortis de aangekondigde claimemissie voor de financiering van ABN Amro te verlagen van de oorspronkelijk geplande 15 miljard naar 13 miljard euro. Fortis haalde namelijk 2 miljard euro binnen door voor dat bedrag Conditional Capital Exchangeable Notes (CCEN’s) te plaatsen. Daarnaast werd de deelneming in de Spaanse joint venture verkocht aan partner La Caixa, opbrengst 980 miljoen euro.
Op 6 augustus 2007 (slotkoers 28,05 euro) worden in een buitengewone aandeelhoudersvergadering het overnameplan en de kapitaalsverhoging van 13 miljard euro goedgekeurd. Op 21 september worden per drie aandelen Fortis twee nieuwe aandelen uitgegeven voor 15 euro.
Na afronding staan er ruim 2,2 miljard aandelen uit en heeft Fortis een beurswaarde van 44,6 miljard euro, bij een koers van 20,26 euro. De beurswaarde was dus kleiner dan voor de strijd om ABN Amro, ondanks de toename van het aantal aandelen.
Op 10 oktober 2007 (slotkoers 23,26 euro) trekt Barclays zijn bod in en wint het consortium de strijd om ABN Amro.
Geruchten
Op 25 januari 2008 (slotkoers 13,21 euro) zijn er geruchten over verliezen als gevolg van de Amerikaanse subprimecrisis en verhalen dat het dividend zal worden opgeschort of worden uitgekeerd in aandelen. Fortis probeert de brand te blussen met een persbericht op zondag 27 januari waarin het alle problemen ontkent en het dividendbeleid bevestigt. (‘Fortis confirms sound capital and solvency position and unchanged dividend policy’)
Op 7 maart 2008 (slotkoers 14,77 euro) meldt Fortis dat in 2007 een nettowinst werd geboekt van 4 miljard euro. Een contant slotdividend van 0,59 euro brengt het jaardividend op 1,176 euro.
Op 26 juni 2008 (slotkoers 10,20 euro) schokt Fortis beleggers met het bericht dat ingrijpende maatregelen nodig zijn om de kapitaalbuffer te versterken. Er is 8,3 miljard euro extra nodig. Er volgt direct een kapitaalverhoging van 1,5 miljard euro, het interim-dividend wordt geschrapt, de uitbetaling van het dividend over 2008 zal in aandelen plaatsvinden en er zullen diverse activa moeten worden verkocht. Na de kapitaalverhoging staan er 2,35 miljard aandelen uit, de beurswaarde is 24 miljard euro.
Op 15 juli 2008 (slotkoers 8,45 euro) ontkent Fortis in een persbericht nieuwe geruchten over een kapitaalverhoging: ‘On Friday 11 July, the Fortis Board discussed and re-confirmed the adequacy of the measures as disclosed on 26 June and did not envisage any additional capital increase.’
Op 4 augustus 2008 (slotkoers 9,00 euro) meldt Fortis in het halfjaarbericht een nettowinst van 1,64 miljard euro.
Op 16 september 2008 (slotkoers 7,43 euro) drukken nieuwe geruchten de koers. Fortis ontkent in een persbericht: ‘Fortis notes that speculation regarding its share price is being exacerbated by e-mails spreading misinformation regarding a possible imminent rights issue. Fortis categorically denies this rumour. Fortis confirms that there are no new elements to announce.’
De ondergang
Op 26 september 2008 (slotkoers 5,18 euro) raakt het aandeel in vrije val. De beurswaarde is nog slechts 12,2 miljard euro. Filip Dierckx wordt de nieuwe topman, Verwilst ruimt het veld. Twee dagen later wordt bekend dat de Belgische, Nederlandse en Luxemburgse overheid elk 49 procent van de Fortis Bank in hun land kopen. Hiervoor ontvangt Fortis 11,2 miljard euro, nagenoeg gelijk aan de beurswaarde.
Op 3 oktober 2008 (slotkoers 5,41 euro) blijkt dat de ingreep van de Benelux-landen niet voldoet. Nabeurs wordt bekend dat de Nederlandse overheid de Nederlandse activiteiten van Fortis volledig overneemt – Fortis Bank Nederland, Fortis Insurance en het nog niet geïntegreerde deel van ABN Amro.
In totaal wordt daarvoor 16,8 miljard euro betaald, terwijl het hele Fortis-concern op de beurs voor 12,7 miljard te koop is. Er komt 12,8 miljard euro terecht bij het Belgische deel van Fortis. Er resteert 4 miljard euro als opbrengst voor Fortis Groep.
Na topoverleg op 5 oktober 2008 met de centrale banken en ministers van Financiën van België, Frankrijk en Nederland wordt besloten 75 procent van het Belgische deel van Fortis onder te brengen bij BNP Paribas, inclusief de 12,8 miljard euro uit Nederland.
Na deze transactie bestaat het beursgenoteerde Fortis Groep nog slechts uit Fortis Insurance International, de participatie van 66 procent in de entiteit waarin de restanten van de gestructureerde kredietportefeuille zijn ondergebracht en een op dat moment onbekend bedrag aan contanten.
De verkoopopbrengsten van de verschillende bedrijfsonderdelen tellen op tot ruim 19 miljard euro, ofwel ruim 8 euro per aandeel Fortis. Hiermee blijkt echter vooral de schuldpositie van Fortis Groep te zijn verkleind. Er is geen inzicht in de samenstelling van de resterende gestructureerde kredietportefeuille en de andere bezittingen of vorderingen op groepsniveau. Een goede waardebepaling van het aandeel is onmogelijk. De 19 miljard lijkt in een zwart gat te verdwijnen.